Snipfan.nl

Toen het defect van de Zilvermeeuw niet snel verholpen bleek te kunnen worden, werd de PH-AIP, een Fokker F-XVIII met de naam Pelikaan, snel in gereedheid gebracht om de geplande Kerstvlucht over te nemen. De bemanning bestond uit Smirnoff, Soer, van Beukering en Grosfeld. De Pelikaan vertrok vanaf Schiphol op 18 december 1933, om 04.30 uur.

Aan boord was op dat moment alle post, die met de Zilvermeeuw verzonden zou worden. Al die post was ook voorzien van het speciale "Zilvermeeuw-stempel". Onderweg naar Indie werd te Jodhpur ook de post van de aldaar gestande IJsvogel en daarbij dus ook de post van de Postjager meegenomen. De Pelikaan landde op 22 december 1933 om 09.10 uur in Tjilititan. Dit was een absoluut record. Deze prestatie was feitelijk nog belangrijker dan dat eigenlijk de bedoeling was.  De Pelikaan was niet speciaal geprepareerd voor een recordpoging. Het toestel werd met spoed vliegklaar gemaakt. De Zilvermeeuw, waarmee de KLM de recordpoging wilde ondernemen, als tegenstander van de Postjager, was een nieuwer toestel met een groter bereik en ook een hogere kruissnelheiid. Dat de tocht toch in een recordtijd werd gemaakt was vooral te danken aan het doorzettingsvermogen van de bemanning.

Er lag echter nog een uitdaging. De post uit Nederlands Indie, moest voor de jaarwisseling in Nederland zijn. Die post bestond voor een groot deel uit poststukken die op de heenreis ook waren vervoerd en die, meestal om filatelistische redenen, weer werden terug gezonden naar de afzenders.

Zo kwam het dus voor, dat er op de terugvlucht post werd vervoerd waarop te zien was, dat de heenreis (gedeeltelijk) door de Postjager was gedaan en de terugreis door de Pelikaan. Dan was er natuurlijk de post die voorzien was van het vertrekstempel van de Zilvermeeuw en nu werd voorzien van het stempel van de Pelikaan en er was nog gewone post, die vanuit Nederlands Indie bestemd was voor geadresseerden in Nederland.

I

In het verleden was al gebleken, dat de KLM snel reageerde op veranderde situaties. Voor de terugvlucht, die vanzelfsprekend ook gepland stond voor de Zilvermeeuw, waren speciale enveloppen ter beschikking gesteld. Toen bleek, dat de vlucht werd uitgevoerd door de Pelikaan, werden met spoed enveloppen gedrukt, waarop de naam van de Zilvermeeuw werd gewijzigd in de naam van de Pelikaan. Ook werd er meteen de vertrekdatum op gedrukt.

Die vertrekdatum was 27 december 1933 om 05.50 uur. op zaterdag 30 december 1933 om 22.10 uur landde de Pelikaan op Schiphol. Deze recordvlucht had in Nederland zoveel aandacht gekregen, dat er sprake was van een Nationale gebeurtenis. De bemanningleden werden benoemd tot Ridder in de orde van Oranje-Nassau en er ontstond een zeer lucratieve handel in allerlei merchandise zoals delftsblauwe borden en schotels, foto's, theelepeltjes, beschuitbussen etc.

Ook het Nationaal Luchtvaart Fonds pikte een flink graantje mee. Er verscheen een postgirobiljet, waarmee een bijdrage gestort kon worden aan het fonds. Op het biljet werd de recordvlucht van de Pelikaan beschreven. In de kranten, weekbladen en onder andere ook in het Polygoon journaal werd uitgebreid aandacht besteed aan de prestatie van de Pelikaan bemanning. Boordwerktuigkundige Grosfeld vertelt het hele verhaal nog eens uitgebreid in een editie van het Christelijk Nationaal Weekblad "de Spiegel" in 1951.

Al met al was deze Kersgvlucht van de Pelikaan een enorme positieve impuls voor de luchtvaart in het algemeen. Hoe sneller de post kon worden vervoerd, hoe kleiner werd het rente-verlies op postwissels en andere betalingsdocumenten.